Een blik werpen op de Ramblas van Barcelona dezer dagen toont dat het massatoerisme gewoon weer de draad heeft opgepikt van voor de pandemie. De bekendste boulevard van de stad verzuipt zoals voorheen in een mallemolen van tweederangs paella, sangria, halve liters bier, souvenirwinkels met eenheidsworst en de rookpluimen van het uit zijn voegen gebarsten cruisetoerisme. Voor wie tijdens corona de valse hoop koesterde dat Barcelona zou leren van zijn fouten uit het verleden is het het afgelopen jaar bruusk ontwaken.
Barcelona trekt niet alleen jaarlijks miljoenen toeristen aan maar ook buitenlanders die een tijd in de stad willen wonen en bereid zijn om veel te betalen voor een flat om het merk Barcelona te beleven. Het verstoort het sociaal weefsel omdat ze andere behoeften hebben dan de Barcelonezen die er al sinds jaar en dag leven. Het zorgt voor gentrificatie in de oude binnenstad. Vooral in de Gotische wijk en de Born verdringen hoge inkomens de armere bewoners.
De leeftijdsgroep 20 tot 45 jaar vormt vandaag 50% van die twee wijken. De helft van hen kwam minder dan vijf jaar geleden in Barcelona aan wat er op wijst dat het slechts passanten zijn. Erasmus studenten, digital nomads en jongeren, dikwijls recent afgestudeerden, die gemiddeld een jaar in de stad verblijven en werken in een call center of in de horeca. Die zijn bereid om meer huur te betalen in ruil voor de kosmopolitische sfeer van Barcelona en de nabijheid van leeftijdsgenoten met hun levensstijl.
Omdat deze mensen op doortocht zijn, gaan ze geen stabiele en permanente relaties aan met hun buren. Hun kennis van het Spaans, laat staan Catalaans, is dikwijls beperkt en ze communiceren in het Engels. Ze bezoeken horecazaken waar ze soortgenoten treffen en voor de lokale bevolking blijven het permanente toeristen. Huiseigenaars zien meer gewin in die jonge bevolkingsgroep omdat ze korte huurcontracten verkiezen van 6 maanden of een jaar. Dat zorgt ervoor dat de huur gemakkelijker kan worden verhoogd en Barcelona voor velen onbetaalbaar wordt.
Xavier Trias, de burgemeester van Barcelona tussen 2011 en 2015 en vereenzelvigd met de Catalaanse bourgeoisie, mag hoogstwaarschijnlijk weer de burgemeestersjerp aantrekken als overwinnaar van de gemeenteraadsverkiezingen van 28 mei. Het was hij die met het excuus van de economische crisis indertijd de markt nog meer liberaliseerde. Onder zijn bewind stond er geen stop op nieuwe hotels en souvenirwinkels. De wijziging van het bestemmingsplan van zijn linkse opvolgster Ada Colau kwam te laat. Haar bestuur verbood nieuwe hotelvergunningen in de wijken die het meest te lijden hadden, ook als er een hotel de deuren sloot.
De Catalaanse journalist Antonio Baños naar aanleiding van zijn laatste boek Barcelona no té solució (Barcelona heeft geen oplossing): “Als Barcelona zich manifesteert als een merk, dan zijn we geen inwoners maar arbeiders van het merk. Als we arbeiders zijn, moeten we ons verenigen via vakbonden zoals Sindicat de Llogateres (het Catalaanse syndicaat dat sinds 2017 opkomt voor de rechten van huurders). Wonen in Barcelona is een baan, vakbondsactie is bijgevolg de manier om de inwoners te organiseren”.
Comments