De Spaanse rechterzijde koestert kwistig de mythe dat het Iberische schiereiland de ex-koning eeuwig respect is verschuldigd omdat hij het land naar de democratie gidste. Volgens links bewijst het dat de democratie zich nog niet heeft ontdaan van het franquisme. Het was ex-dictator Franco die Juan Carlos I aanduidde als zijn opvolger. Het afgelopen decennium viel de vorst van zijn sokkel door een onophoudelijke reeks schandalen. Jachtpartijen op beren en olifanten, minnaressen, smeergeld van bevriende ondemocratische regimes, rekeningen in financiële paradijzen,…
Justitie houdt hand boven de kroon
Niet alleen de franquistisch geïnspireerde Partido Popular en het rabiaat rechtse Vox maar ook de te laffe socialistische partij PSOE, die alleen nog tijdens verkiezingscampagnes een republikeinse zweem hooghoudt, volharden in het witwassen van Juan Carlos. Toen de grond in 2020 te warm werd onder zijn voeten nam hij in augustus van dat jaar via de kleinste achterdeur het hazenpad naar een eilandje in de Verenigde Arabische Emiraten, waar hij sindsdien zijn fiscale residentie heeft.
Een van zijn ex-vriendinnen, Corinna zu Sayn-Witttgenstein, had uit de biecht gepraat over zijn zwart geld in onder meer Zwitserland, waarna het Zwitserse gerecht een onderzoek opende. Juan Carlos voelde zich voor het eerst niet letterlijk boven alles en iedereen staan. Maar kijk, ergens in de grijze zone tussen koninklijke onschendbaarheid en een akkoord met de Spaanse belastingdienst klasseerde het Spaanse Openbaar Ministerie schaamteloos de aanklachten tegen Juan Carlos I verticaal.
Het Spaanse justitie apparaat schoot twee jaar geleden alleen maar in actie omdat de Zwitserse collega’s hun vergrootglas hielden boven de Zwitserse financiële constructies van de gepensioneerde monarch. De grondwettelijk vastgelegde onschendbaarheid was het laatste vangnet dat overbleef om de aanklachten te laten verdwijnen. Bovendien betaalde hij alleen maar een minimumbedrag terug aan de Spaanse fiscus. De betaling gebeurde gedeeltelijk met een schenking van bevriende zakenlui.
Grenzen van vrije meningsuiting
Op 17 mei besliste de Gentse kamer van inbeschuldigingstelling opnieuw om niet in te gaan op het Europees aanhoudingsmandaat voor de Mallorcaanse rapper Valtònyc. Die onvluchtte in 2018 zijn vaderland omdat volgens het Spaanse gerecht zijn teksten smaad aan de troon toebrengen en oproepen tot terrorisme. De koning o.a. een vrouwenjager en dief noemen is nochtans alleen maar waar een deel van de Spaanse media en politici van wegkijken.
Valtònyc met zijn advocaat Simon Bekaert voor het Gentse gerechtsgebouw
De feiten waarvan Valtònyc door het Spaanse Hooggerechtshof wordt beschuldigd werden in België onlangs uit de grondwet geschrapt wegens hopeloos voorbijgestreefd. Het tekent het contrast tussen een land dat de kwaliteit van zijn democratie en instellingen wil verbeteren versus een land waar tot en met de hoogste rechtscolleges maatschappelijk achterhaalde wetten toepassen om politieke gevoeligheden te onderdrukken. De uitspraak van de Gentse rechters belandde dan ook bij verschillende grote Spaanse mediagroepen in de doofpot.
Geloofwaardigheid monarchie brokkelt af
Uitgerekend dezelfde week vond Juan Carlos de kust weer veilig genoeg om een blitzbezoek te brengen aan zijn oude onderdanen om een van zijn grote liefdes mee te maken in het Gallicische stadje Sanxenxo: een zeilregatta. Onder massale mediabelangstelling bracht een privé-jet Juan Carlos naar Vigo. Prijskaartje naar schatting 100.000€, bekostigd door de emir van Abu Dabi. Daarmee schendde Juan Carlos het protocol voor financiële transparantie van zijn zoon koning Felipe VI, een poging om het blazoen van het koningshuis op te poetsen.
Een kleine stap voor de mensheid, een grote stap voor de straffeloosheid
“De leden van de Koninklijke Familie mogen voor zichzelf geen geschenken aanvaarden die verder gaan dan het gebruikelijke sociale of hoffelijkheidsgebruik, noch gunsten of diensten aanvaarden onder gunstige voorwaarden die de uitoefening van hun ambt kunnen beïnvloeden” staat er in het eerste artikel van de regelgeving voor geschenken ten voordele van de koninklijke familie.
Er werd de afgelopen week volop gedebatteerd of het bezoek van Juan Carlos I de kloof tussen republikeinen en monarchisten doet groeien. Het CIS (Centrum voor Sociologisch Onderzoek Spanje) voert daarvoor al jaren geen peilingen meer uit onder de Spaanse bevolking. Het Platform van Onafhankelijke Media stelde in zijn laatste enquête van vorig jaar vast dat de kloof tussen pro-republiek (39,4%) en pro-monarchie (31%) op een jaar tijd gegroeid is van 6% in 2020 naar 8,4% in 2021. Mocht er nu een referendum plaats vinden over het Spaanse staatsmodel zou ook het aantal onthoudingen en twijfelgevallen stijgen. Uit de peiling blijkt ook dat de overtuiging, dat de monarchie geen zin meer heeft in een moderne democratie, stijgt van 47,9% naar 53%.
De laatste dag van zijn bezoek liet de 84 jarige zijn chauffeur halt houden voor de microfoon van een tv-journaliste toen hij de finca van een vriend verliet, waar hij enkele dagen had verbleven. Op haar vraag of hij nog toelichtingen zou geven, reageerde hij met “Toelichtingen waarover ? Hahaha…!” en hij gebood zijn chauffeur om door te rijden. Als de troetelbeer van de Spaanse democratie het niet nodig vindt om uitleg te verschaffen over zijn kwijtgescholden zelfverrijking in de naam van Spanje, belastingontduiking, rekeningen in fiscale paradijzen en een zeilregatta in een land dat hij in 2020 is ontvlucht, is het duidelijk dat hij zich nog altijd een zonnekoning waant en de verdeeldheid in Spanje aanwakkert.
Comments