Guy Verhofstadt uitte in de onderstaande tweet zijn twijfels over de vlucht van de afgezette Catalaanse minister-president Carles Puigdemont naar de hoofdstad van Europa. In april hield Verhofstadt in het Europees Parlement een bevlogen speech tegen de Hongaarse premier Viktor Orban en zijn dictatoriale, anti-Europese regering. Welke bezwaren kan een democraat en een pleitbezorger van de Europese Unie dan hebben tegen de afgezette leider van een pro-Europese regio die naar Brussel komt om Europese bemiddeling te vragen in het Spaans-Catalaanse conflict ? Veel Spanjaarden zien dit als de enige mogelijke manier om de dialoog tussen Barcelona en Madrid te hervatten. Spaans premier Rajoy is geen politicus maar een bureaucraat uit een Gallicische familie van rechters.
Gedurende heel zijn politieke carrière bestond zijn strategie uit afwachten om zo zijn opponenten in het initatief te dwingen en daarna de grondwet te consulteren, zijn perpetuum mobile. Het is bijna onmogelijk om niet tot de conclusie te komen dat voor de Partido Popular artikel 155 goedkeuren altijd het enige, en niet het ultieme, middel was om politiek orde op zaken te stellen in Catalonië. Over de tactiek van Puigdemont en zijn regering om de Catalaanse verzuchtingen tot de rand van de illegaliteit te drijven valt ook veel te zeggen maar er restte geen andere manier meer om het debat open te trekken. Dat is hem meer dan gelukt zonder geweld en met democratische middelen. In Catalonië regeert er momenteel geen chaos en vernieling Mr Verhofstadt. De mensen hunkeren alleen maar naar dialoog met Madrid.
Puigdemont en Bobbie op zoek naar internationale bemiddeling
In een democratie betekent politiek overtuigen, onderhandelen en compromissen sluiten. In een autoritaire staat is politiek bedrijven gelijk aan de wet opleggen. In het geval van Spanje hebben we het dan over een grondwet die in 1978 tot stand kwam, drie jaar na de dood van dictator Franco. Gedurende die drie jaren keken het oude regime en de militairen over de schouder mee of alle punten en komma’s in de democratische Constitutie voldeden aan Franco’s idealen zoals de onlosmakelijke eenheid van Spanje. De Partido Popular is de rechtstreekse opvolger van de Alianza Popular uit de Franco periode. Ook toen de socialisten het voor het zeggen hadden, waakten de PP over de letter van de grondwet en het bedekken van het onzalige verleden.
Toen de populaire onderzoeksrechter en mensenrechtenverdediger Baltasar Garzón in 2009 schendingen van de mensenrechten onder Franco onder de loupe wilde nemen, kreeg hij rechts Spanje over zich heen. Uiteindelijk werd hij onder politieke en rechterlijke druk afgezet als rechter wegens misbruik van zijn ambt. De roep om hetzelfde fiscale pact als Baskenland is al sinds het begin van de terugkeer naar de democratie een Catalaanse wens. In 2006 onderhandelde de linksgroene Catalaanse regering met de socialistische Spaanse regering van Zapatero een verbeterd statuut voor Catalonië. Daarin werd vastgelegd dat Catalonië een natie was en dat het op lange termijn meer fiscale autonomie kon krijgen.
De Partido Popular reageerde furieus en legde tegen beter weten in de eerste steen van het nu uit de hand gelopen conflict tussen Madrid en Barcelona. De partij organiseerde een grootschalige petitie en trok met oppositieleider Rajoy op kop naar het Grondwettelijk Hof om het nieuwe statuut ongrondwettelijk te laten verklaren. In 2010 maakte het Hof de tekst verteerbaar voor de Partido Popular door er de scherpe kantjes uit te verwijderen. Vooral het schrappen van de term “natie” hakte er bij de Catalanen fel in. Net daarna bereikte La Roja, het Spaanse nationale voetbalteam, de finale van het WK in Zuid Afrika. Verschillende van mijn Catalaanse vrienden weigerden om naar de match te kijken.
Een jaar later verlieten de socialisten het economisch zinkende Spaanse schip en gaven de fakkel door aan de eerste regering Rajoy. De hoge werkloosheid en drastische besparingspolitiek veroorzaakten nog meer separatistische hoogconjunctuur in Catalonië. In Barcelona werd er steeds luider over een onafhankelijkheidsreferendum gepraat omdat Rajoy de hete Catalaanse aardappel voor zich uit bleef schuiven. Terwijl Québec en Schotland wel via een referendum mochten stemmen over hun onafhankelijkheid (2x stemde een meerderheid tegen) bleef Madrid doof.
Ondertussen is Rajoy aan zijn tweede ambtstermijn bezig met een minderheidsregering waarin opnieuw alleen de Partido Popular zetelt met goedkeuring van enkele oppositiepartijen. Het is de zwakste Spaanse regering sinds de dood van Franco. Niet alleen wegens zijn gebrek aan een parlementaire meerderheid maar vooral door de alomtegenwoordige corruptieschandalen waarin de PP is verwikkeld. Enkele ministers zijn hierdoor al moeten aftreden maar Rajoy die de afgelopen maanden in twee verschillende onderzoeken voor de rechter is moeten verschijnen, blijft aan boord. Zijn enige commentaar hieromtrent is dat hij het volste vertrouwen heeft in de werking van het gerecht. In andere Europese landen zou het regeringshoofd al lang afgetreden zijn. De Catalaanse onruststokers, waar Puigdemonts partij PDeCat ook verwikkeld is in onfrisse zaken, zijn de welgekomen bliksemafleider voor Rajoy en co.
Vlaamse Leeuw en Estelada tijdens manifestatie in Terrassa, de 3e grootste stad van Catalonië. De socialistische burgemeester nam er ontslag uit protest tegen de steun van de Socialistische Partij aan de uitvoering van artikel 155.
Toch blijft de PP volgens recente peilingen de grootste partij in Spanje. Het is een mysterie dat een land dat op vele vlakken een toonbeeld is van moderniteit en zich tolerant opstelt ten opzichte van homoseksualiteit en immigratie er blijft voor kiezen om bestuurd te worden door een bende delinquenten met een primitieve visie op democratie. Na ondertussen meer dan 10 jaar in Catalonië te hebben gewoond, is de heilige drievuldigheid van Paul Jambers in verband met de Catalanen me eindelijk duidelijk geworden. “Wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen ?” Er zijn er ontegensprekelijk die zich wentelen in een slachtoffercomplex en een oubollig aandoende vorm van 19e eeuws nationalisme.
Dat zijn de Catalanen waarover in de rest van Spanje grappen worden gemaakt en die als ze vernemen dat je Vlaming bent zich geroepen voelen om weer eens uit de doeken te doen welk onrecht ze moeten ondergaan en wat hen verschillend maakt van Spanje. De meerderheid van de Catalaanse bevolking heeft echter een pragmatische houding. Wat de Partido Popular niet begrijpt, is dat velen uit die groep de afgelopen jaren ook hun stem zijn beginnen uitbrengen op separatistische partijen omdat ze geen deel meer willen uitmaken van het Spanje waar de PP voor staat.
Wat de PP ook niet snapt, is dat het artikel 155 het Catalaanse nationalisme niet zal overwinnen maar alleen maar aanwakkert. Carmen Lamela, de rechter die het onderzoek naar het illegale referendum van 1 oktober leidt, heeft de ex-regeringsleden die in Spanje zijn gebleven ondertussen in de gevangenis geplaatst. Jordi Sànchez en Jordi Cuixart, de leiders van de onafhankelijkheidsbewegingen Assemblea Nacional de Catalunya en Òmnium Cultural, ondergingen al eerder hetzelfde lot. Het is niet door martelaars te maken dat je een politieke ruzie wint. De eerste electorale peilingen voor de regionale verkiezingen van 21 december staven dit alvast. De nationalisten blijven wellicht hun meerderheid behouden. En wat dan ? Zal het voor interpretatie vatbare artikel 155 dan nog van kracht blijven omdat de verkiezingen niet de gewenste uitslag hebben gebracht voor Madrid ?
De Jordis. Politieke gevangenen van de Spaanse Staat.
Hoe lang kan je trouwens mensen gevangen houden wegens “rebellie” en “opruiing” in een democratisch land ? Het internationaal recht heeft hierover een andere mening dan het Spaanse gerecht. Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is een separatische politieke overtuiging niet illegaal en volgens de Verenigde Naties kan Spanje niet zomaar de autonomie van Catalonië intrekken. Artikel 1 van het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke rechten erkent de zelfbeschikking. Die is door Spanje aan Catalonië toegekend in de vorm van autonomie en kan niet in een handomdraai worden ongedaan gemaakt. Gefundenes Fressen voor kuitenbijter en scepticus van het Spaanse rechtssysteem: Paul Bekaert, de West-Vlaamse advocaat van Carles Puigdemont en vier van zijn consellers (ministers). Het Europa der naties i.p.v. het Europa der volkeren ? De EU is onbezonnen als het de Catalaanse crisis blijft afdoen als een interne Spaanse aangelegenheid. Voor die suffe diplomatieke houding heeft de EU al een hoge prijs betaald: de Brexit.
Video van Òmnium Cultural
Comments